Analizy
Gruntowne zmiany ustawy Prawo zamówień publicznych
Wybrane propozycje zmian zaprezentowane podczas pierwszego spotkania konsultacyjnego
Alert prawny 8/2018 | 12 czerwca 2018 r.
W dniu 11 czerwca 2018 r. odbyły się pierwsze konsultacje między przedstawicielami Ministerstwa Rozwoju i Przedsiębiorczości, Urzędu Zamówień Publicznych oraz zainteresowanymi przedstawicielami wykonawców i zamawiających, celem omówienia koncepcji nowej ustawy Prawo Zamówień Publicznych (dalej jako „Koncepcja”). Z przebiegu rozmów można wywnioskować, że mimo zapowiedzi daleko idących zmian nie powinniśmy spodziewać się całkowicie nowej ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej jako „PZP”), ale raczej gruntownej zmiany części przepisów.
W ciągu najbliższych 30 dni prowadzone będą dalsze konsultacje dotyczące Koncepcji oraz umożliwione zostanie przedstawianie uwag przez zainteresowane podmioty. Dopiero w późniejszym terminie należy spodziewać się ewentualnego projektu zawierającego konkretne propozycje rozwiązań prawnych, który zresztą będzie podlegał dalszym konsultacjom.
Poniżej przedstawiamy krótki opis wybranych propozycji zmian zaprezentowanych podczas pierwszego spotkania konsultacyjnego przeprowadzonego w dniu 11 czerwca 2018 r. Zostały one podzielone na dwie grupy, tj. (i) uwagi natury ogólnej dot. systemu zamówień publicznych oraz (ii) uwagi dotyczące środków ochrony prawnej.
CZĘŚĆ I – ZMIANY NATURY OGÓLNEJ
1) dodanie zasad „efektywności” i „współdziałania zamawiającego i wykonawcy”; Koncepcja przewiduje dodanie ww. zasad, celem większej dbałości o zasadę proporcjonalności. Ma to być także zachęta dla Zamawiających do formułowania warunków umów w sposób zapewniający zachowanie zasady równowagi stron umowy. Jak wskazuje Ministerstwo Rozwoju i Przedsiębiorczości: „Propozycja zakłada wyrażenie wprost w przepisach obowiązku współdziałania zamawiającego i wykonawcy w celu prawidłowej realizacji zamówienia. Wprowadzenie ww. zasad będzie obligowało w bardziej wyraźny sposób strony do współpracy, co pozwoli uzyskać praktyczne korzyści na etapie realizacji zamówienia”.
2) dialog konkurencyjny; celem Koncepcji jest zwiększenie zainteresowania zamawiających i wykonawców innymi formułami udzielania zamówień, w szczególności w trybie dialogu konkurencyjnego (dotychczas prawie 90% zamówień jest udzielanych w procedurze otwartej, a zdecydowana większość z pozostałej części to tryb z wolnej ręki). Mimo to, zgodnie z Koncepcją, negocjacje mają służyć „ulepszaniu treści ofert”, bardziej niż wpływaniu wykonawców na treść SIWZ.
3) efektywność udzielania zamówień publicznych; wprowadzenie obowiązku uprzedniego przeprowadzenia analizy w przypadku zamówień o wartości przekraczającej 20 mln. Euro dla robót budowlanych oraz 10 mln. Euro dla dostaw i usług, która dotyczyć będzie szerokiego rozeznania rynku i poznania możliwych metod realizacji projektu, zarówno od strony proceduralnej, jak również od strony ekonomicznej i technicznej
4) zamieszczanie ogłoszeń w jednym miejscu; planowana jest konsolidacja ogłoszeń w jednym miejscu publikacji oraz zapewnienie, że w tym miejscu znajdą się adresy kierujące bezpośrednio do całości dokumentacji dotyczącej danego zamówienia.
5) przesłanki wykluczenia; Koncepcja zakłada radykalne ograniczenie obligatoryjnych przesłanek wykluczenia z postępowania. Z pewnością jako przesłanki wykluczenia pozostaną te dotyczące prawomocnego skazania wyrokiem karnym członka organu spółki czy kwestii związanych z zaległościami podatkowymi wykonawcy.
6) rażąco niska cena; Koncepcja nie przewiduje w tym zakresie zmian. Przesłanki mają pozostać niezmienione;
7) profesjonalizacja zamówień publicznych; Prezes UZP ma uzyskać możliwość tworzenia wzorów umów;
8) zwiększenie liczby podmiotów zainteresowanych uzyskaniem zamówienia; Koncepcja ma zakładać poszerzenie zakresu zasady równowagi stron umowy o kwestie dotyczące wykonania zamówienia publicznego. Wprowadzona ma zostać zasada dotyczącą konieczności kształtowania przez zamawiających wzorców umownych zgodnie z zasadą proporcjonalności. Dzięki temu zamawiający zobligowani będą, przy kształtowaniu postanowień umownych nakładających obowiązki na przyszłego wykonawcę, brać pod uwagę możliwość ich spełnienia oraz ich związek z prawidłową realizacją zamówienia.
Dodatkowo, wprowadzony ma zostać katalog klauzul zakazujących konstruowania nieproporcjonalnych postanowień umownych.
9) zarezerwowanie zamówień podprogowych dla MŚP; Koncepcja przewiduje zastrzeżenie pewnej puli zamówień (mowa o 30% zamówień podprogowych) dla wykonawców z sektora MŚP
10) informacja zwrotna dla uczestników postępowania; Koncepcja zakłada wprowadzenie nowego rozwiązania polegającego na obowiązku Zamawiającego w zakresie przeprowadzenia spotkania, podczas którego Zamawiający uzasadniałby swój wybór (takie spotkanie odbywałoby się na wniosek podmiotów, które nie uzyskały zamówienia),
11) system certyfikacji; zgodnie z Koncepcją wprowadzony ma zostać system certyfikacji potencjału podmiotowego wykonawców przez publiczną instytucję certyfikującą, która bezpłatnie przyznawałaby odpowiednie certyfikaty. Jak wskazuje Ministerstwo: „Wykonawca będzie mógł poprzez przedstawienie tego samego dokumentu w wielu postępowaniach, zastąpić szereg dokumentów i tym samym potwierdzić, że dysponuje odpowiednim potencjałem i nie podlega wykluczeniu z postępowania”;
12) unieważnienie umowy; Koncepcja zakłada dodanie nowej przesłanki unieważnienia umowy, tj. niezastosowania przez Zamawiającego przepisów PZP, podczas gdy był do tego zobowiązany.
CZĘŚĆ II – ŚRODKI OCHRONY PRAWNEJ
Równie istotne zmiany mają dotyczyć środków ochrony prawnej oraz prowadzenia rozprawy przed Krajową Izbą Odwoławczą:
- zasadą ma być rozpoznawanie spraw w KIO przez 3-osobowy skład arbitrów; sprawy „mniejszego” formatu będą kierowane do składów 1-osobowych;
- celem ujednolicenia orzecznictwa Izby wprowadzona ma zostać możliwość podejmować uchwał przez Zgromadzenie Ogólne Członków KIO o charakterze wiążącym dla pozostałych członków KIO;
- składanie odwołań w pełnym zakresie będzie możliwe także dla zamówień poniżej progów UE;
- wprowadzony ma zostać przepis umożliwiający zaskarżenie postanowień umownych, celem uniknięcia konieczności składania odwołań w oparciu o naruszenie zasady proporcjonalności;
- zgodnie z Koncepcją, przedstawianie nowych dowodów ma być ograniczane prekluzją procesową; jednocześnie, Koncepcja na razie nie wydłuża terminów na złożenie odwołania czy przystąpienia do postępowania odwoławczego;
- planowane jest umożliwienie nagrywania rozpraw wraz z tworzeniem elektronicznego protokołu (transkrypcji);
- wprowadzona ma zostać możliwość uchylenia zakazu zawarcia umowy w przypadku postępowań, w których wnoszone są odwołania zawierające braki formalne (np. nieopłacone);
- wyznaczony zostanie jeden sąd do rozpoznawania skarg na orzeczenia KIO;
- termin na wniesienie skargi na orzeczenie KIO ma wynosić 14 dni;
- opłata od skargi na orzeczenie KIO ma zostać zmniejszona i wynosić 3-krotność opłaty od odwołania;
- urealniona ma zostać możliwość żądania uzyskania odszkodowania za zawarcie umowy z naruszeniem ustawy PZP – wykonawca będzie mógł żądać ryczałtowego odszkodowania w wysokości 1% złożonej oferty, lecz nie więcej niż 100 tys. PLN oraz dodatkowo – żądać odszkodowania na zasadach ogólnych jak dotychczas.
Podczas dyskusji poruszano także kwestie związane ze skutecznym zastrzeżeniem tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniu o zamówienie publiczne. W tym zakresie postulowane jest wprowadzenie rozwiązań mających na celu zwiększenie możliwego zakresu odtajnienia informacji. Nie przedstawiono jednak żadnych szczegółowych rozwiązań. Będziemy na bieżąco śledzić prace legislacyjne oraz uczestniczyć w konsultacjach. Zapraszamy także do subskrypcji alertów prawnych w zakresie nowelizacji ustawy PZP.
***
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości w zakresie nowelizacji PZP prosimy o kontakt.
Subskrybuj "Alerty prawne"
Otrzymuj powiadomienia na e-mail o nowych Alertach prawnych Deloitte Legal
