Duże zmiany w emisji obligacji komunalnych od 1 lipca 2019 r.

Nowelizacja wymusi znaczne zmiany w strukturze emisji obligacji, obwarowane surowymi sankcjami, jak i spowoduje powstanie obowiązków informacyjnych również po stronie emitentów, którzy w ostatnich latach emitowali dług. Jest to kluczowe zwłaszcza dla samorządów, które szczególnie chętnie korzystały z takiego sposobu finansowania zadłużenia lub realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych.

Najistotniejszą zmianą od 1 lipca 2019 r. będzie brak możliwości emisji obligacji w formie dokumentu oraz obowiązek rejestracji wszystkich emitowanych obligacji w depozycie papierów wartościowych (prowadzonym przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. („KDPW”) lub spółkę, której przekazano wykonywanie czynności z tego zakresu). Do tej pory taki obowiązek zastrzeżony był tylko w razie emisji obligacji w trybie oferty publicznej, natomiast w przypadku tzw. emisji prywatnej (co ma najczęściej miejsce przy emisjach obligacji komunalnych) stosowną ewidencję prowadził zwykle bank będący obligatariuszem.

Omawiana zmiana powoduje zwiększenie kosztów emisji, ponieważ rejestracja wiązać się z będzie z koniecznością uiszczenia opłaty za każdą serię emitowanych papierów wartościowych. Nagłe zwiększenie liczby podmiotów zobowiązanych do rejestracji emitowanych obligacji może również spowodować wydłużenie czasu rozpoznawania wniosków przez KDPW

–mówi Mariusz Banaś, adwokat, Senior Associate w Deloitte Legal.

Dzięki gromadzonym informacjom, KDPW będzie publicznie udostępniać informacje o nieumorzonych obligacjach wyemitowanych przez poszczególne podmioty, informacje dotyczące wielkości ich zobowiązań z tytułu tych papierów oraz informacje pozwalające ustalić zakres i terminowość wykonywania zobowiązań. Dla zapewnienia większego bezpieczeństwa emisji obligacji oraz usprawnienia procesu ich rejestracji przez KDPW lub inny uprawniony podmiot, nowelizacja przewiduje obowiązek zawarcia przez emitenta umowy z agentem emisji jeszcze przed przeprowadzeniem prywatnej emisji obligacji. Agent emisji będzie zobowiązany m.in. do weryfikacji wymogów prawnych emisji obligacji oraz ich oferowania, a także wspierać emitenta w procesie rejestracji papierów wartościowych w depozycie. Funkcje tego podmiotu będą mogły pełnić wyłącznie firmy inwestycyjne uprawnione do prowadzenia rachunków papierów wartościowych (np. domy maklerskie) albo banki powiernicze. Jest to o tyle istotne, że nie wszystkie z banków aktywnych na rynku finansowania samorządowego mają status banków powierniczych. Dodatkowo zaangażowanie kolejnego podmiotu w proces emisji spowoduje kolejne podniesienie jego kosztu. Przepisy przewidują karę grzywny do 2.000.000 zł za brak lub niewłaściwe wykonanie obowiązku przekazania informacji dotyczących obligacji lub emitenta w toku procedury rejestracji papierów wartościowych w przypadku, gdy dane te są istotne dla oceny dopuszczalności dokonania tej rejestracji. Co więcej, sankcja może zostać nałożona zarówno na członków zarządu, jak i pełnomocników działających w imieniu emitenta lub agenta emisji.

Powyższe zasady znajdą zastosowanie do emisji obligacji, które zostaną przeprowadzone od 1 lipca 2019 r. W przypadku wcześniejszych, nieumorzonych do tej daty emisji papierów zastosowanie znajdą przepisy dotychczasowe, z tym, że ustawa nakłada na emitentów dodatkowy obowiązek informacyjny. Do 31 marca 2020 r. będą oni bowiem musieli przekazać do KDPW dane o przeprowadzonych do tej pory emisjach obligacji, w szczególności liczbę papierów wartościowych, ich oprocentowanie i terminy dokonywania świadczeń z nich, według stanu na 31 grudnia 2019 r. Brak przekazania danych jest również obwarowany sankcją maksymalnie w kwocie 2.000.000 zł.

Z największymi trudnościami spotkają się emitenci obligacji, którzy mogą dokonywać emisji na podstawie zawartych umów o ich przeprowadzenie zarówno przed 1 lipca, jak i po tej dacie. W tej sytuacji wystąpi dualizm, który spowoduje konieczność dostosowania dokumentacji emisyjnej, aby możliwe było dalsze emitowanie obligacji po 1 lipca 2019 r. bez ryzyka narażenia się na sankcje.

Omawiana nowelizacja jest kolejną po obowiązującym od ponad roku pakietem MiFID II¹/MiFIR², który wprowadza znaczące zmiany na rynku emisji obligacji. Celem przyświecającym ustawodawcy ma być zwiększenie transparentności procesu emisji oraz zwiększenie jego bezpieczeństwa poprzez zaangażowanie dodatkowego wyspecjalizowanego podmiotu.

Trudno jednak nie zauważyć, że zmiany te mogą zniechęcić potencjalnych emitentów wyższymi kosztami tego sposobu finansowania, a także znaczącymi sankcjami w przypadku naruszenia przepisów. Należy zauważyć, że liczne samorządy wskutek nabytego doświadczenia w zakresie emisji obligacji decydowały się już samodzielnie przeprowadzać konkursy na wybór agenta emisji. Wskutek zmian wchodzących w życie 1 lipca 2019 r. warte rozważenia byłoby zatrudnienie podmiotu profesjonalnie doradzającego emitentom w takim postępowaniu co pozwoliłoby zminimalizować ryzyko błędów mogących pojawić się w związku z wprowadzeniem nowych regulacji, a tym samym uniknąć sankcji

–mówi Augustyn Wróbel, adwokat, Managing Associate, Deloitte Legal.

Prognozujemy, że po pewnym czasie największe atuty obligacji czyli ich elastyczność oraz brak konieczności stosowania prawa zamówień publicznych w przypadku emisji przez samorząd, wezmą górę nad nowymi obowiązkami i samorządy będą równie licznie co dziś korzystały z tego wygodnego sposobu pozyskania finansowania.

¹ Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE (Dz. UE L 173/349) implementowana do polskiego ustawodawstwa ustawą z dnia 1 marca 2018 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 685).

² Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 600/2014 z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniające rozporządzenie (EU) nr 648/2012 (Dz. UE L 173/84).