Budowanie odporności - Badanie Deloitte Audit Value Survey 2020

Większe zaufanie i większe oczekiwania.

Pomimo pandemii COVID-19 dyskusje na temat odpowiedzialnego raportowania nadal pozostają w centrum uwagi. Szczególnie teraz, gdy uczestnicy ekosystemu zastanawiają się, w jaki sposób zaoferować firmom i inwestorom raportowanie wskazujące możliwości odbudowy pozycji i powrotu na ścieżkę wzrostu. Rozważania na temat przyszłości audytu oraz odpowiedniego dostosowania działań sprawozdawczych do wymagań akcjonariuszy nabierają coraz większego znaczenia.

Deloitte Global przeprowadził badanie wśród 351 przedstawicieli kadry kierowniczej wyższego szczebla, kierowników komitetów finansów i audytu, inwestorów, akcjonariuszy oraz członków zarządu z dziewięciu krajów, reprezentujących firmy o różnej wielkości (generujących przychody od 500 milionów dolarów do 10 miliardów dolarów lub więcej), aby lepiej zrozumieć znaczenie, jakie przypisują badaniom sprawozdania finansowego. Wyniki badania, które zostało przeprowadzone w kwietniu i maju 2020 roku w szczytowym momencie początkowej globalnej reakcji na COVID-19 wskazują, że nawet w okresie zawirowań gospodarczych wywołanych pandemią, uczestnicy rynku bardzo cenią badania audytowe.

Audyt trzyma się mocno

Wyniki badania podkreślają, że audyt stanowi nieodłączną część ekosystemu raportowania finansowego, zapewniając kompleksowe spojrzenie na kondycję biznesu. W skład ekosystemu wchodzi kierownictwo, osoby zasiadające w zarządach firm, jak również osoby odpowiedzialne za ład korporacyjny, organy regulacyjne, podmioty ustanawiające standardy, biegli rewidenci oraz inwestorzy, i co ważne, każdy z nich ma istotną rolę do odegrania.

W ocenie respondentów audyt jest czymś niezbędnym. Jedna trzecia w zupełności się z tym zgadza, a niemal wszystkie osoby biorące udział w badaniu są zgodne, że audyt sprawozdania finansowego daje im poczucie, że mogą zaufać i polegać na zweryfikowanych dokumentach.

Użytkownicy sprawozdania finansowego podkreślają, że badanie audytowe zapewnia większą wiarygodność informacji finansowych firmy. Jednocześnie opinie na temat zakresu i celu badania są podzielone. W obecnych czasach złożoność środowiska biznesowego wymaga, aby audyt był dynamiczny, wielowymiarowy oraz wnikliwy, aby sprostać zmieniającym się potrzebom i oczekiwaniom. W ciągu ostatnich kilku lat obserwujemy rosnące oczekiwania wobec przeprowadzanych badań, które dotyczą zmian i dostarczania stosownych informacji w czasie rzeczywistym; co więcej firmy oczekują, aby badania dotrzymywały kroku innowacjom wprowadzanym na poziomie ich działań biznesowych i procesów.

W odpowiedzi na wspomniane wymagania firmy audytorskie, w tym Deloitte, inwestują w doskonalenie procesów lub w nowe procesy i technologie, jak również uczą się, jak najlepiej wyposażyć swoich biegłych rewidentów w narzędzia i wiedzę, aby zmodernizować swoje działania. Kroki poczynione w tym kierunku przynoszą widoczne korzyści, bowiem 94% respondentów przyznaje, że obecnie mają większe zaufanie wobec procesu badania sprawozdania finansowego niż jeszcze pięć lat temu; blisko jedna trzecia (32%) potwierdza, że ich poziom zaufania jest znacznie większy niż wcześniej. Pomimo ogromnego postępu, jaki się dokonał, coraz większe skomplikowanie, ryzyko i oczekiwania sprawiają, że nadal pozostaje wiele do zrobienia.

Rozszerzanie zakresu audytu

Tradycyjne podejście do raportowania finansowego, rozumiane jako przedstawianie informacji finansowych w ujęciu historycznym, jest bacznie obserwowane; wielu organizacjom zależałoby na rozszerzeniu podejścia o elementy wybiegające w przyszłość, uwzględniające szerszy zakres tematyczny.

Deloitte przeprowadził ankietę wśród respondentów na temat informacji i wniosków, jakie uzyskują po zakończonym audycie (każdy uczestnik ekosystemu raportowania finansowego mógł udzielić odpowiedzi). W kontekście audytu 92% osób oczekuje bardziej holistycznego przedstawienia kierunku, w którym podąża ich firma. Na podstawie odpowiedzi udzielonych na pytanie dotyczące tego, które obszary biznesowe powinny zostać uwzględnione w trakcie audytu w przyszłości, wyłania się równy podział między: kulturę korporacyjną, działania w duchu zrównoważonego rozwoju, standardy i działania etyczne, działalność odpowiedzialną społecznie, misję korporacyjną oraz ryzyko cybernetyczne.

Natomiast na pytanie dotyczące badania sprawozdania finansowego 95% ankietowanych odpowiedziało, że tego rodzaju badanie powinno nieść ze sobą dodatkową wartość, wychodzącą poza niezależny raport biegłego rewidenta dotyczący historycznych informacji finansowych. Wnioski płynące z otrzymanych odpowiedzi sugerują, że badanie sprawozdań finansowych powinno nie tylko pełnić rolę informacyjną, ale także zapewnić o odpowiednio obranym kierunku działań, dzięki poszerzeniu zakresu audytu w oparciu o szerszy interes publiczny, a nie skupianiu się wyłącznie na kwestiach finansowych.

W ocenie blisko trzech czwartych respondentów (73%) badanie sprawozdań finansowych ma zagwarantować wykrycie wszelkich nieprawidłowości przez biegłych rewidentów. Jednocześnie 27% ma odmienne zdanie. Niemniej jednak, celem audytu w jego obecnej formie nie jest zapewnienie absolutnej gwarancji wykrycia nieprawidłowości, co wskazuje na niezrozumienie samej idei audytu.

Ryzyko nadużyć nie jest niczym nowym, ale w wyniku niedawnych oszustw ponownie znalazło się w centrum zainteresowania. Stąd też podkreślenie roli zarządu, organów regulacyjnych i audytorów. W wielu firmach pandemia COVID-19 miała wpływ na wzrost presji operacyjnej i finansowej, co niekiedy mogło skutkować wprowadzeniem zmian lub było źródłem osłabienia mechanizmów kontroli wewnętrznej. W rezultacie działania audytowe Deloitte w jeszcze większym stopniu skupiają się na środowisku kontrolnym badanych firm, w tym na standardach stosowanych przez kadrę zarządzającą oraz ciągłej ocenie ryzyka.

Oczekiwania w zakresie przejrzystości

Przełomowe zmiany technologiczne, gwałtowne zmiany rynkowe oraz wydarzenia ostatnich miesięcy zwiększyły potrzebę lepszej przejrzystości i szerszego zasięgu raportowania. W ocenie zdecydowanej większości (65%) przedstawicieli kadry zarządzającej większa widoczność i przejrzystość procesów i wyników audytowych umożliwi spełnienie tych oczekiwań.

Ponadto, coraz więcej interesariuszy przejawia zainteresowanie zrównoważonym rozwojem. W ciągu ostatnich lat kwestie takie jak realizacja strategii obejmującej czynniki ESG (środowiskowe, społeczne i zarządcze) nie są wyłącznie dodatkowym elementem działalności, ale stały się kluczowym czynnikiem w decyzjach inwestorskich.

W ramach budowania zaufania wobec naszej kluczowej funkcji użyteczności publicznej, Deloitte wspólnie z decydentami aktywnie angażuje się rozmowy nad zakresem badania. Deloitte przygląda się również roli audytora w ekosystemie raportowania finansowego oraz w jaki sposób większa widoczność i przejrzystość może zwiększyć znaczenie raportowania finansowego.

Ekosystem raportowania finansowego gotowy na przyszłość

Wraz ze zmianą oczekiwań konieczne jest dalsze dostosowywanie ekosystemu raportowania finansowego jako całości. Raportowanie zakładające bardziej perspektywiczne podejście, obejmujące zarówno aspekty finansowe i niefinansowe, takie jak kwestie klimatyczne i etyczne, stanowi ważny krok w tym procesie ewolucyjnym. Ostatecznie wszelkie wdrażane zmiany powinny promować odpowiedzialne działania biznesowe, zapewnić większą przejrzystość raportowana oraz dostarczać interesariuszom istotnych informacji pozwalających na podejmowanie przemyślanych decyzji.

Wprawdzie rola audytora jest niezwykle istotna, ale ciągła konstruktywna współpraca, będąca jednym z elementów ekosystemu raportowania finansowego, jest niezbędna, aby nadać impuls do dalszych zmian. W Deloitte, jesteśmy świadomi istniejących istotnych możliwości i naszych obowiązków w zakresie rozwijania raportowania niosącego za sobą większą wartość oraz dalszego poszukiwania sposobów dostosowywania naszych działań do wymogów przyszłości.